Skróty klawiszowe:

Pokaż moduł: Skróty klawiszowe.

Strona wykorzystuje pliki cookies.
Dowiedz się więcej...

Gmina Żarnowiec położona jest w północno-wschodniej części województwa śląskiego, na granicy województw świętokrzyskiego i małopolskiego, nad rzeką Pilicą. Tereny gminy leżą na pograniczu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej oraz Wyżyny Miechowskiej. Ich południowa część znajduje się w otulinie Parku Krajobrazowego „Orlich Gniazd”. Krajobraz ma charakter równinny i zdominowany jest przez pola i łąki.

Gmina z historią

: Preloader. : Preloader.

O gminie

Nasza Gmina dawniej

Historia i Charakterystyka poszczególnych sołectw

Udórz historia i charakterystyka

Udórz historia i charakterystyka

Udórz

 
            Sołectwo Udórz położone jest w południowo – zachodniej części gminy Żarnowiec, w obszarze Wyżyny Częstochowskiej, nachylonym w kierunku północno – wschodnim na wysokości od 300 do 383 m n.p.m.
            Udórz sąsiaduje z zespołami takimi jak: Wola Libertowska na północy, Chlina na wschodzie, leżącymi na terenie gminy Żarnowiec oraz z Porębą Dzierżną na południu i Kleszczową na zachodzie, które leżą poza granicami gminy.
            Południowa część obszaru wsi Udórz położona najwyżej w gminie to tereny zalesione, środkowa to w większości tereny użytkowane rolniczo. Tereny północne to łąki i pastwiska położone wzdłuż rzeki Pilica.
            Udórz to zespół ruralistyczny będący w przeszłości własnością prywatną, który jako jedyny na terenie gminy Żarnowiec nie został objęty nowymi zasadami planowania i urządzania przestrzeni wsi, wprowadzone w życie w początkach 2 połowy XIX wieku. Zachowany został do naszych czasów asymetryczny układ skupiska osadniczego, funkcjonującego jako nieregularna wielodrożnica z rozproszoną zabudową przysiółkową z reliktami dawnej zabudowy drewnianej, z pierwotnym układem łanów leśnych. Istnieją również pozostałości dawnego założenia dworsko – folwarcznego wraz z parkiem zawierającym cenne okazy rzadkich drzew.
            Zabudowa zespołu osadniczego Udórz jest skupiona w kilku miejscach obszaru wsi:
-        zespół dworsko – folwarczny położony jest na południe od zabudowy wiejskiej, po zachodniej stronie drogi Udórz – Poręba Dzierżna,
-        główne, najliczniejsze pasmo zabudowy w postaci dwustronnej, nieregularnej ulicówki, położone jest na lewym brzegu Udorki i ciągnie się w kierunkach południowy – zachód i południowy – wschód,
-        przy drodze Udórz – Chlina po jego północnej stronie, położona jest zabudowa przysiółka Podchlina na regularnych siedliskach,
-        przy drodze Kleszczowa – Żarnowiec przechodzącej w północnej części terytorium wsi Udórz, po północnej stronie drogi, położona jest zabudowa przysiółka Pohulanka, w niewielkiej odległości po stronie południowej znajdują się zabudowania stadniny koni,
-        przy południowej granicy po zachodniej stronie drogi Udórz - Poręba Dzierżna, położona jest rozproszona, nieregularna zabudowa przysiółka Wymysłów,
-        na południowy – zachód od zespołu dworsko – folwarcznego przy brzegach Udorki, położona jest rozproszona zabudowa przysiółka Zarzecze,
            Układ siedlisk jest nieregularny, mało czytelny, w wielu miejscach wsi dostosowany do warunków terenowych.
            Główną osią układu osadniczego jest droga prowadząca z południa od Poręby Dzierżnej przez Udórz na północ do skrzyżowania z drogą o przebiegu wschód – zachód z Żarnowca do Kleszczowy. Do drogi z południa na wschód od zespołu folwarcznego dochodzi od strony wschodniej droga Chlina – Udórz. Pozostałe drogi, mają charakter lokalny i przebieg dostosowany do warunków zabudowy.
Na obszarze zalesionym poza drogami o przebiegu naturalnym, dostosowanym do warunków terenowych, wytyczone są prostokreślne drogi, dzielące las na poszczególne kwartały.
 
HISTORIA
Wieś szlachecka wzmiankowana w 1232 r. kiedy Pakosław zwany Starszy (Senior) nie mogąc spełnić ślubowanej pielgrzymki ofiaruje swą wieś Udórz przełożonemu klasztoru miechowskiego. W 1257 r. Bolesław Wstydliwy dziesięcinę ze wsi Udórz nadaje klasztorowi w Zawichoście. W 1349 r. Buczko Buczkowicz – zarządzający majątkiem zeznaje, że wieś daje 4 grzywny czynszu i 3 grzywny dziesięciny. W 1365 r. klasztor zamienia wieś Udórz wraz z innymi dobrami na wójtostwo miechowskie, które posiadali bracia Mikołaj i Spytko, wieś staje się własnością szlachecką. W połowie XV wieku wieś Udórz jest własnością Mikołaja Długosza Bambelskiego z Czarnocina herbu Wieniawa. Udórz miał wówczas 25 kmiecych łanów z których dziesięcinę wartości 10 grzywien płacono klasztorowi św. Andrzeja w Krakowie, 3 młyny z których 2 z rolą płaciły dziesięcinę plebanowi w Chlinie, 2 zagrodników bez roli i dwie karczmy z rolą. Wszystkie role kmiece dawały mesznego po 6 groszy proboszczowi w Chlinie, karczmarze i młynarze kolędę po 1 groszu. W 1490 r. wieś Udórz miała 9 łanów. W 1886 r. dobra Udórz składały się z folwarku Udórz i Łany. W 1890 r. Władysław Moes właściciel dóbr Wierzbica, zakupił wieś Udórz od Ignacego Bereźnickiego i rozpoczął hodowlę koni sportowych. Funkcjonowały tu wtedy łomy wapienne, cegielnia, młyn i „piękny ogród przy dworze”. W czasie II wojny światowej hodowla Moesa przepadła, a po wojnie majątek został przejęty przez państwo. W latach 1947 r. sprowadzono tu pierwsze konie i datę tą uznaje się jako, początek działalności Stadniny Koni w Udorzu. W 1988 r. we wsi Udórz był zespół PGR.
 

 

Lata
Ilość domów
Ludność ogółem
1827 r
38
261
1988 r.
89
 
1990 r.
 
328
2000 r.
 
310
2008 r.
 
284
 
 
Źródła:
-   Słownik Geograficzny, 1899, t. XII s. 743, W. Jaskłowski, Żarnowiec i okolice, 1910,
- Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Żarnowiec – Pracownia urbanistyczno – architektoniczna – „Olkusz” s.c. 2000,
-   Urząd Gminy w Żarnowcu.
 

Udórz Dawniej (Ilość zdjęć w galerii: 30)

Najnowsze aktualności

: Modernizacja drogi dojazdowej do gruntów rolnych ...
: Preloader. : Preloader.

zarnowiec.pl

Nowa

Modernizacja drogi dojazdowej do gruntów rolnych ...

26

mar

2024

: Wykonanie nakładki asfaltowej na drodze gminnej nr ...
: Preloader. : Preloader.

zarnowiec.pl

Nowa

Wykonanie nakładki asfaltowej na drodze gminnej nr ...

25

mar

2024

: Niedziela Palmowa w Jeziorowicach - 24.03.2024 r.
: Preloader. : Preloader.

zarnowiec.pl

Nowa

Niedziela Palmowa w Jeziorowicach - 24.03.2024 r.

24

mar

2024

: SESJA RADY GMINY ŻARNOWIEC
: Preloader. : Preloader.

zarnowiec.pl

Nowa

SESJA RADY GMINY ŻARNOWIEC

23

mar

2024

: Wyjazd do Warszawy - zwiedzanie Sejmu i Senatu ...
: Preloader. : Preloader.

zarnowiec.pl

Nowa

Wyjazd do Warszawy - zwiedzanie Sejmu i Senatu ...

22

mar

2024

: WIOSENNY KONKURS FOTOGRAFICZNY
: Preloader. : Preloader.

zarnowiec.pl

Nowa

WIOSENNY KONKURS FOTOGRAFICZNY

22

mar

2024

Polecamy

Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Żarnowcu

Parafia pw. św. Bartłomieja Apostoła w Chlinie

Muzeum-Galeria w Woli Libertowskiej

Geoportal - Powiat Zawierciański

Łany Wielkie

Logo serwisu.

Gmina Żarnowiec

:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
: ePUAP - Strefa klienta
: Kącik przedsiębiorcy
: Wojskowa Komenda Uzupełnień w Będzinie
: Lokalna Grupa Działania "Perła Jury"
: Związek Gmin Jurajskich
: Serwis Województwa Śląskiego
: OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ w Żarnowcu
: Rynek Rolny - Giełda rolna i ogłoszenia rolnicze
: Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Turystyki w Żarnowcu
: Gminna Biblioteka Publiczna w Żarnowcu
: Szkoła Podstawowa im. Haliny Grabowskiej "Zety" w Chlinie
: Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Żarnowcu
: Przedszkole Publiczne w Żarnowcu
: informacje i usługi przyjazne obywatelom
: Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia
: Koronawirus: informacje i zalecenia
: Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Zawierciu
: Starostwo Powiatowe w Zawierciu
: Urząd Skarbowy w Zawierciu
: Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Zawierciu
: Komenda Powiatowa Policji w Zawierciu
: Szpital Powiatowy w Zawierciu
: Powiatowy Urząd Pracy
: Umów wizytę w urzędzie skarbowym
Gmina Żarnowiec

Do góry

Wyszukaj na stronie

Twoja przeglądarka internetowa, bądź system operacyjny, nie wspierają lektora w polskiej wersji językowej.

Uruchom

Wstrzymaj

Przewiń animację o jedno pole w lewo.

Przewiń animację o jedno pole w prawo.

Formularz kontaktowy

Zgłoś usterkę

Ukryj moduł.